Üniversitelerden yüksek lisans öğrencileri, üzerinde çalıştıkları tezlerle ilgili olarak KASDER’den sıkça işbirliği talebinde bulunuyor. Mücadelemize değer kattığını gördüğümüz birçok projeye gerekli desteği veriyor, zaman zaman bu tür çalışmaların parçası olmaktan mutluluk duyuyoruz.
İstanbul Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Yüksek Lisans Öğrencisi Gizem Tosun, yürütmekte olduğu bir projeyle ilgili olarak KASDER’le iletişime geçtiğinde de kendisine aynı duygularla yaklaşıldı.
Aşağıda; “Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarına Yönelik Banyo Sağlık Gereçlerinin İşlevsellik Analizi” adlı tezin kısa özeti ve pdf olarak tüm tez dosyasına yer verilmiştir.
TEZ
Gizem Tosun
İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Endüstri Ürünleri Tasarımı, Yüksek Lisans Tezi
Haziran 2010
Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarına Yönelik Banyo Sağlık Gereçlerinin İşlevsellik Analizi
Önsöz
Çalışmalarımda beni destekleyen ve her türlü konuda yardımcı olan danışmanım Sayın Prof. Dr. Nigan Bayazıt’a, fikirlerini ve deneyimlerini benimle paylaşan Şükrü Sürmen’e, hazırlamış olduğum anketin, tekerlekli sandalye kullanıcılarına ulaşmasında en önemli katkıyı sağlayan, Türkiye Kas Hastalıkları Derneği genel koordinatörü Yakup Sayın, dernek başkanı Prof. Dr. Coşkun Özdemir ve genel sekreter Aynur Dik’e, Hasta-Gönüllü Ağı Projesi yöneticilerinden, hastalık tarafından kuşatılmış olmasına rağmen ve Tatvan gibi, İstanbul’a epey uzak bir coğrafyadan, bütün bir ağı yönetmeye çalışan, güzel yürekli Fatma Çoban’a, Akdeniz bölgesinden Çiğdem Demirezen’e, ayrıca soruları oldukça uzun olmasına rağmen, anket uygulamasının gerçekleştirilmesi için vakit ayıran tüm engelli ve engelli yakını katılımcılara tek tek teşekkürleri borç bilirim.
Anket sorularının oluşturulması sırasında, bilgi ve deneyimlerini benimle paylaşan, “engelliler.biz” yazarlarından Sanem Uçar ve Nazmiye Güçlü’ye ve anketin forumlarda kısa sürede yayılmasında yardımı geçen, Türkiye Sakatlar Derneği genel başkanı Şükrü Boyraz, Engelliler Sitesi yazarlarından Kadir Ünal, Türkiye Zihinsel Engelliler onursal başkanı Fikret Gökçe ve TSD genel başkan yardımcısı Binnur Semiz’e de ayrıca şükran borçluyum.
Eminim benden habersiz bir şekilde, anketin bağlantı adresinin dağıtılmasını sağlayan kişiler de olmuştur. İsimlerini bilmediğim veya teşekkür etmeyi unutmuş olduğum kişilere de minnettar olduğumu belirtmeliyim.
Hassas bir konu olmasına rağmen, benimle tüm deneyimlerini çekinmeden paylaşan canım arkadaşım Deniz Onur’a ve tez çalışmam süresince bana her türlü konuda destek veren sevgili arkadaşlarım Alican Faydalı ve Burçin Behram’a da ayrıca teşekkür ederim.
Sevgili ailemin desteği olmasaydı, ve gönlü geniş Ruşen/Evrim Faydalı ailesi, bana İstanbul’da evlerinin kapısını açmasalardı, bu çalışma, belki de bir sonuca ulaşamazdı…
Özet
Günümüz Türkiye’sinde, engellilerin toplumla bütünleşme yönünde yoğun sorunlar içinde yaşadıkları bilinmektedir. Bu sorunların içerisinde, problemlerin farklı adlandırılmasından kaynaklanan çatışmaların da bulunması, sıkıntıların çözümü yolunda ilerleme zorluğunun da ilk işaretidir. Engelli bireylerin, yaşamın pek çok alanına yayılan kendi sorunları ötesinde gelişen, maruz kaldıkları çevresel engeller, içinde yaşadıkları toplumla işlevsel bir bütünlük kurarak yaşayabilmelerini güçleştirmektedir. Sürekli sorunlarla boğuşan ve çözüm üretmekte zorlanan bireylerin, kendilerini mutsuz hissetmeleri ise kaçınılmazdır. Bu da temel bir insan hakkı olan bireyin kendisini gerçekleştirme hakkını ortadan kaldıran düşük yaşam kalitesi demektir.
Bedensel engelli kişilerin özgürlükleri ülkemiz şartlarında öncelikle mimari yapılar ve engelli bireyler düşünülmeden yapılan şehirsel planlamalardan dolayı kısıtlanmaktadır (Barris, 1982). Ancak mimari ve şehirsel düzenlemeler iyileştirilse dahi, toplumdaki engelli kişilerin kullandığı ürünler önem kazanmaktadır. Bazı alanlarda faaliyet gösteremeyen engelli kişilerin hayatları, ancak günlük kullanımda sürekli ihtiyaç olan ürünlerin, engelli bireylere en uygun biçimde tasarlanması sayesinde aktif olabilmektedir.
İnsanın en doğal ihtiyaçlarından biri olan boşaltım ihtiyacını, temizlenme ve kişisel bakım ihtiyaçları takip etmektedir. Sosyal veya ekonomik durum farklılığı gözetmeksizin, her yaşa ve her tür sosyo-ekonomik gruba, kısaca herkese hitabeden ve üstelik, uygulama alanı ve malzemesi gereği, uzun süre kullanım ömrüne sahip olan bir ürün çeşidi olan ıslak mekan ürünleri, tekerlekli sandalye kullanan kişinin hayata aktif biçimde katılmasında çok büyük öneme sahip olmasının ötesinde, kişilerin yaşamlarını sağlıklı bir biçimde sürdürebilmesi adına öncelikli bir gerekliliktir.
Banyo sağlık gereçlerinde, bedensel engelliler için tasarlanmış modeller, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de mevcuttur. Bu tez çalışması, tekerlekli sandalye kullanıcıları için, yaşamın gerektirdiği bu tür ihtiyaçlara hizmet etmek üzere tasarlanmış ürünlerin işlevselliğinin değerlendirilebilmesi adına, kullanıcılara uygulanan anket analizini kapsamaktadır.
Aşağıda, söz konusu tezin tam metni iki ayrı dosya halinde verilmiştir:
TS Kullanıcıları Banyo Sağlık Gereçleri İşlevsellik Analizi_(pdf)